Gecə kabusları nədir? Belə adlandırılan xoşagəlməz və ya qorxuducu yuxular adətən güclü, yuxunu pozan və oyanmağa səbəb olan emosional reaksiya (qorxu, narahatlıq, ümidsizlik və s.) yaradır.
Yurd.Media xarici mətbuatda yayımlanan araşdırmaya əsasən xəbər verir ki, kabusların qorxulu yuxulardan fərqi var. Gecə kabusları mütləq qorxu və narahatlıq hissi ilə oyanmağa səbəb olur, sadəcə qorxulu yuxular isə "oyatmaya" bilər.
Tədqiqatlar təsdiqləyir ki, gecə kabusları daha intensiv hiss olunur, zorakı səhnələr ehtiva edir və tez-tez pis sonluqla bitir.
Gecə kabuslarından daha çox kim əziyyət çəkir?
Tədqiqatlara görə, il ərzində təxminən 85% böyüklər kabus görürlər. Yetkin əhalinin 2-6%-i bunlarla qarşılaşır, 1-7%-də isə dəhşətli yuxular həftəlik təkrarlanır. Uşaqlar və yeniyetmələr gecə kabuslarını daha tez-tez görürlər — müvafiq olaraq 41% və 22%.
Qadınlar kabus yuxularından 2-4 dəfə daha çox əziyyət çəkirlər. Onlarda pik 20-39 yaş arasında, kişilərdə isə 30-39 yaş arasında olur.
Niyə kabuslar görürük?
Psixiatr Anton Şestakov : “Demək olar ki, hər kəs epizodik kabuslar yaşayır və bu tamamilə normaldır. Yuxu zamanı beynimiz gündəlik təəssüratları, emosiyaları və yaşantıları emal edir. Bəzən bu proses kifayət qədər dramatik formalar alır. Lakin bəzi hallarda diqqətli olmaq lazımdır. Gecə kabusları tez-tez kəskin və ya xroniki stressə, həmçinin psixoloji travmaların nəticələrinə reaksiya olur. Bundan əlavə, bəzi tədqiqatlar göstərir ki, yüksək narahatlıq, emosional qeyri-sabitlik və özünü refleksiyaya meyilli insanlar daha çox gecə kabusları görürlər. Bu meyllilik mənfi emosiyaları tənzimləmək çətinliyi ilə əlaqəli ola bilər.
Kabusların fizioloji səbəbləri
Obstruktiv yuxu apnoe sindromu — qısamüddətli, lakin təkrarlanan tənəffüs dayanması epizodları və tez-tez mikro oyanmalar yaradan vəziyyətdir. Yuxusuzluq. Bu halda orqanizm daha çox parlaq emosional yuxuların yarandığı REM-yuxu fazasını "qovur". Bu, yuxu rejiminin kəskin dəyişməsi zamanı da baş verə bilər.
Gecə yeməyi. Gecikmiş qida qəbulu, xüsusilə yağlı və acı yeməklər qanda şəkər səviyyəsinə təsir edə, mərkəzi sinir sistemini aktivləşdirə və yuxu keyfiyyətini azalda bilər.
