Ölkədə bütün banklarda baş vermiş fırıldaqçılıq əməliyyatlarına dair məlumatlar açıqlanıb.
Mərkəzi Bankdan Yurd.Media-ya bildirilib ki, rəqəmsal fırıldaqçılıq statistikasının açıqlanmasının əsas məqsədi ictimaiyyətin kibertəhlükəsizlik sahəsində maarifləndirmə və məlumatlılıq səviyyəsinin artırılmasıdır.
2025-ci ilin birinci yarımilini əhatə edən statistik hesabatda ölkədə fəaliyyət göstərən bütün banklarda baş vermiş fırıldaqçılıq əməliyyatlarına dair məlumatlar təqdim olunub. Statistik məlumatlar banklar tərəfindən Mərkəzi Banka təqdim edilən hesabatlar əsasında formalaşdırılır. Həmin hesabatlarda fırıldaqçılığın əsas və alt növləri, əməliyyatların tipi, zərər məbləği və digər analitik göstəricilər əks olunur.
Hesabatda beynəlxalq təcrübə nəzərə alınmaqla rəqəmsal ödənişlərdən istifadə zamanı fırıldaqçılıq əməliyyatların monitorinqi üçün müəyyən edilmiş müvafiq metrik göstəricilər əsasında dövri ölçmələr aparılıb. Belə ki, hesabatda ölkədaxili və ölkəxarici fırıldaqçılıq əməliyyatları üzrə dövrlər üzrə müqayisəli göstəricilər, o cümlədən əməliyyatların dinamikası və strukturunda müşahidə olunan dəyişikliklər təhlil olunub.
Qeyd edək ki, Mərkəzi Bankın təşəbbüsü ilə 16 may 2025-ci il tarixində rəqəmsal ödənişlər üzrə dələduzluq halları ilə mübarizə tədbirləri çərçivəsində Daxili İşlər Nazirliyinin və bankların nümayəndələrindən ibarət işçi qrupu yaradılıb. Bu qrupun fəaliyyəti rəqəmsal maliyyə ekosistemində informasiya təhlükəsizliyinin və kibertəhlükəsizliyin gücləndirilməsi, qabaqlayıcı tədbirlərin təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq təcrübəyə əsaslanan koordinasiyalı fəaliyyətin təmin edilməsinə yönəlib.
Rəqəmsal fırıldaqçılıq statistikasının bundan sonra rüblük əsasda ictimaiyyətlə paylaşılması planlaşdırılır.
Ödəniş kartları ilə baş vermiş fırıldaqçılıq halları, 2025-ci il, 1-ci rüb,
Ölkədaxili əməliyyatlar:
• Kartlarla fırıldaqçılıq əməliyyatlarının sayı: 992
• Ümumi məbləği: 430 944 AZN
• Ən yüksək paya malik fırıldaqçılıq kateqoriyası: Hesab/kart məlumatlarının ələ keçirilməsi (68,8%)
• Ən yüksək paya malik avadanlıq növü: Elektron ticarət və mobil tətbiq (96,9%)
Ölkəxarici əməliyyatlar:
• Kartlarla fırıldaqçılıq əməliyyatlarının sayı: 3628
• Ümumi məbləği: 185 910 AZN
• Ən yüksək paya malik fırıldaqçılıq kateqoriyası: Kartın fiziki iştirakı olmadan (80,3%)
• Ən yüksək paya malik avadanlıq növü: Elektron ticarət və mobil tətbiq (89,7%)
Ödəniş kartları ilə baş vermiş fırıldaqçılıq halları, 2025-ci il, 2-ci rüb
Ölkədaxili əməliyyatlar:
• Kartlarla fırıldaqçılıq əməliyyatlarının sayı: 570
• Ümumi məbləği: 344 083 AZN
• Ən yüksək paya malik fırıldaqçılıq kateqoriyası: Hesab/kart məlumatlarının ələ keçirilməsi (44,47%)
• Ən yüksək paya malik avadanlıq növü: Elektron ticarət və mobil tətbiq (99,7%)
Ölkəxarici əməliyyatlar:
• Kartlarla fırıldaqçılıq əməliyyatlarının sayı: 4798
• Ümumi məbləği: 430 104 AZN
• Ən yüksək paya malik fırıldaqçılıq kateqoriyası: Kartın fiziki iştirakı olmadan (81,2%)
• Ən yüksək paya malik avadanlıq növü: Elektron ticarət və mobil tətbiq (87,3%)
Ölkədaxili fırıldaqçılıq əməliyyatları 1-ci rüb ilə müqayisədə 2-ci rübdə:
• Rəqəmsal fırıldaqçılıq hallarının məbləği 11% azalıb,
• Əməliyyat sayı isə 27% azalıb,
• Təsirə məruz qalmış kart sayı 19% azalıb.
Ölkəxarici fırıldaqçılıq əməliyyatları
• Əməliyyat sayı 13,8% artıb,
• Məbləği 36,9% artıb,
• Məruz qalmış kart sayı 16,8% artıb.
Bu təqdimatda əks olunmuş göstəricilər banklar tərəfindən Mərkəzi Banka təqdim edilmiş məlumatlar əsasında hazırlanıb. Mərkəzi Bankın apardığı təhlillər göstərir ki, bu təqdimatda qeyd olunmuş bütün fırıldaqçılıq halları ödəniş kartları istifadəçiləri tərəfindən şəxsi məlumatların kiberdələduzlara təqdim olunması nəticəsində baş verib.
