Qarında toplanan yağ sadəcə estetik bir məsələ deyil, orqanlarınız üçün səssiz bir təhdiddir. Bel çevrənizdəki hər santimetr, ürək tutması və insult riskini yüksəldir.
Yurd.Media sozcu.com-a istinadən xəbər verir ki, 50 yaşdan sonra ən sürətlə dəyişən bölgələrdən biri qarın çevrəsidir. Yaşla birlikdə hormonal dəyişikliklər, əzələ kütləsinin azalması və metabolizmin yavaşlaması, bədənin yağ depolama şəklini dəyişdirir. Qarın ətrafında toplanan yağ, təkcə xarici görünüşdə deyil, sağlamlıq üzərində də ciddi risklər daşıyır. Bu yağ tipinə "visseral yağ" deyilir və orqanlarınızın ətrafını sarıyaraq ürək, qaraciyər və böyrək funksiyalarını təhdid edir.
Visseral yağ nədir? Dərinin dərhal altındakı "subkutan yağ" adətən estetik baxımdan narahat edir amma sağlamlıq baxımından daha məsumdur. Əsil riskli olan, orqanların ətrafında depolanan visseral yağdır. Bu yağ toxuması, hormonlar və iltihablandırıcı maddələr ifraz edərək damar sağlamlığını pozur, qan şəkəri balansını alt-üst edir və metabolik sindromun mərkəzini təşkil edir.
Yağ paylanmasındakı hormonal təsirlər Menopauza və andropoz dövründə estrogen və testosteron səviyyələrindəki eniş, yağın bel çevrəsində toplanmasını asanlaşdırır. Bu dəyişim, həm qadın, həm kişi sağlamlığı üçün böyük bir qırılma nöqtəsidir. Azalan əzələ kütləsi də metabolizmanı yavaşladır və yağ yandırılmasını çətinləşdirir.
Bel çevrəsinin hər 5 santimetr artımı, ürək tutması riskini 10 faiz, insult riskini isə 8 faiz nisbətində artırır. Normal çəkidə görünən şəxslərdə belə, bel çevrəsi qalınlaşdıqca risk cədvəli ağırlaşır. Bu səbəbdən bel ölçüsü, bədən kütlə indeksindən (BKİ) daha etibarlı bir göstəricidir.
Sadə ölçmə üsulları: Evdə tətbiq edə biləcəyiniz praktik üsullarla bədəninizdəki yağlanmanı izləyə bilərsiniz. Metrə ilə göbək dəliyinizin dərhal üzərindən ölçüm aparın. Səhər ac qarına aparılan ölçüm daha doğru nəticə verir.
Bel ölçünüzü çanaq ölçünüzə bölün. Kişilərdə 0.90, qadınlarda 0.85-dən yuxarı yüksək risk deməkdir. Yağ faizi analizi Əczaxanalarda və ya idman mərkəzlərində olan bioimpedans cihazları ilə bədən yağ faizi ölçülə bilər. Kişilərdə 25 faiz, qadınlarda 32 faizdən yuxarı risk səviyyəsidir.
Çəki deyil, yağ izləməsi: Sadəcə tərəziyə baxmaq yanıldıcı ola bilər.
Əzələ kütləsi çox olan şəxslərdə çəki yüksək görünərkən risk aşağı ola bilər. Əsil diqqət edilməsi lazım olan parametr, bel çevrəsi və visseral yağ nisbətidir. Visseral yağ, orqanların ətrafını sarıyaraq mexaniki təzyiq yaradır və hormon balansını pozur. Araşdırmalar, bu yağ növünün təkcə ürək-damar xəstəlikləri ilə deyil, tip 2 diabet, qaraciyər yağlanması və hətta bəzi xərçəng növləri ilə əlaqəli olduğunu göstərir.
Ürək və damarlar Damar sərtliyini sürətləndirir, təzyiqi yüksəldir və ürək tutması riskini artırır. Qaraciyər Qaraciyərin yağlanması, gələcək illərdə sirroz və qaraciyər çatışmazlığı riskini tetikləyir. Mədəaltı vəzi İnsulin istehsalını pozaraq qan şəkəri balansını alt-üst edir və diabet riskini yüksəldir.
