Yaş artdıqca unutqanlıq halları da artır və bu, bir müddət sonra şəxsin həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərməyə başlayır. Xüsusilə 65 yaşdan sonra tez-tez rast gəlinən yaddaş problemləri yaşlanmanın tipik göstəricisi kimi qəbul olunmamalıdır.
Yurd.Media Pravda.az-a istinadən yaddaş zəifliyinə kömək olacaq məlumatları təqdim edir:
Beyin də yaşlanır
Yaşlandıqca beynin funksiyalarında müəyyən zəifləmələr müşahidə olunur. İnsanlar məlumatları əvvəlki qədər sürətli və dəqiq xatırlaya bilmədiklərini hiss edirlər. Bu kimi hallar əşyaların yerini unutmaq və ya ödənişləri vaxtında etməməklə özünü göstərə bilər. Əgər yaddaş pozğunluğu gündəlik həyat fəaliyyətlərini çətinləşdirirsə, mütəxəssisə müraciət zəruridir.
Ağır pəhrizlər və vitamin çatışmazlığı yaddaşı zəiflədir
Unutqanlıq təkcə yaşla bağlı deyil. Gənc yaşlardan etibarən balanssız qidalanma, B vitamini çatışmazlığı, psixi pozğunluqlar və bəzi dərmanların uzunmüddətli istifadəsi də bu vəziyyətə səbəb ola bilər.
Unutqanlıqla mübarizə üçün 10 tövsiyə:
Yeni xobbilərlə qazanın
Günlük tapşırıqlar üçün siyahılar və təqvimlərdən istifadə edin
Əşyalarınızı hər gün eyni yerə qoyun
Zihni və fiziki aktivliklərə qatılın
Sosial münasibətləri gücləndirin
Gecə 7-8 saat yatmağa çalışın
Sağlam qidalanın və idman edin
Qan təzyiqinizi nəzarətdə saxlayın
Alkoqol istehlakını azaldın
Uzunmüddətli depressiya hallarında psixoloqa müraciət edin
İdman yaddaşa müsbət təsir göstərir
Tədqiqatlar göstərir ki, müntəzəm fiziki aktivliklə məşğul olan şəxslər yaddaş testlərində daha uğurlu nəticələr əldə edir. Yüngül idman növləri — gəzinti, üzgüçülük və yoqa yaddaşın güclənməsində mühüm rol oynayır.
Zehni aktivlik vacibdir
Balanslı qidalanma və B vitaminləri ilə zəngin məhsulların istehlakı yaddaşı dəstəkləyir. Omega-3 yağ turşuları (xüsusilə balıq məhsulları) beyin funksiyalarının güclənməsinə töhfə verir. Bundan əlavə yuxu rejiminə diqqət etmək və zehni stimullaşdıran fəaliyyətlərlə məşğul olmaq (tapmacalar, yaddaş oyunları) da faydalıdır.
Aşağıdakı hallarda həkimə müraciət vacibdir:
Eyni sualları dəfələrlə vermək
Yaxşı tanıdığınız yerlərdə yolu itirmək
Sadə təlimatları yerinə yetirməkdə çətinlik
Zaman və məkan qarışıqlığı
Şəxsi gigiyena və qidalanmaya laqeyd yanaşmaq
Erkən diaqnoz həyati əhəmiyyət daşıyır
Unutqanlığın səbəbi vaxtında müəyyənləşdirilərsə, müalicəsi mümkün ola bilər. Mütəxəssislər dərman, psixoloji terapiya, sağlam qidalanma və stressin idarə olunması kimi üsulları tövsiyə edirlər. Unutqanlıq davamlı hal alarsa, nevroloqla məsləhətləşmək vacibdir.
