Tədris ilinin başlanması ilə bir çox məktəbli valideynlərində uşağı məktəbə necə qaldırmaqla bağlı ənənəvi səhər əsəb pozğunluğu başlayır. Qalxmamaq üçün övladınız bütün mümkün manipulyasiya metodlarından istifadə edəcək (bəzən şüursuz olaraq) — başı, qarnı, ayaqları və s. ağrıyır. Bu mübarizəyə əvvəlcədən hazırlaşmaq, sinirlərinizi və uşağınızın sinir sistemini xilas etmək üçün rejim qurmağa çalışmaq olar.
Yurd.Media aif.ru-ya istinadən xəbər verir ki, yuxusuzluğun uşaq sağlamlığı üçün son dərəcə zərərli olduğunu demirəm. "Tətildə şagirdlər gec qalxmağa öyrəşiblər, lakin tezliklə yenidən səhər saat yeddi radələrində qalxmaq lazım olacaq. Yuxusuzluğun nəticəsi - dərslərdə əsnəmə, zəif konsentrasiya, əhval-ruhiyyə dəyişiklikləri və hətta immuniteti azalmasıdır. Uğurlu adaptasiyanın əsas sirri — dərslərin başlamasından bir həftə əvvəl yuxu qrafikini "daha erkən" vaxtlara keçirməyə başlamaqdır. Hər gün 30 dəqiqə daha tez qalxmaq", — aif.ru-ya yuxu həkimi, tibb elmləri doktoru, professor, RF-nin əməkdar həkimi Roman Buzunov bildirib.
Şantaj metodu
Bütün uşaqlar valideynlərin tələblərinə itaətlə əməl etməyə hazır deyillər. Rejimə qayıtmağa qarşı olanlarla necə başa çıxmaq olar? "Təhdid, rüşvət və şantaj metodları işləyir, — həkim hesab edir. — Daha tez qalxmağı bəzi mükafatlarla motivasiya etmək olar: bir saat tez qalxsan — müəyyən qədər pul alacaqsan, vaxtında oyansan — dostlarınla kompüter klubuna oynamağa gedəcəksən. Uşağınız üçün dəyəri erkən oyanmadan guya əziyyət çəkməsindən daha yüksək olan bir şey tapın. Təhdidlər də effektiv ola bilər. Qalxmadın — indi səni soyuq su ilə isladacağıq. Əgər dilə tutmaq işləmirsə, belə şeylər də etmək lazım gəlir".
Həmçinin, həkimin sözlərinə görə, səhər vaxtı üçün mütləq tədbirlər planlaşdırmaq olar — repetitorlarla məşğələlər (bəziləri məktəbə hazırlığa əvvəlcədən başlayırlar), poliklinikaya getmək — kimsə məktəb üçün həkimləri keçməli və ya dispanserizasiyadan keçməlidir (adətən qeydiyyat zamanı vaxt seçmək mümkündür). Məcburi işləri səhərə təyin edin və uşaq bundan yayına bilməyəcək: "Başa düşürsən, bu mənim günahım deyil, həyat belədir".
Rejimi yarım saat dəyişdirin
Həkim diqqət çəkir ki, əgər uşaq günortaya qədər yatıbsa, axşam onu əmrlə daha tez yatmağa məcbur etmək mümkün deyil. "Amma əmrlə qaldırmaq olar. Məhz bütün bu incə "işgəncə metodlarını" tətbiq edərək. Onda yatma vaxtı qalxma vaxtına uyğunlaşmağa başlayacaq. İdeal halda, hər dəfə rejimi yarım saat dəyişdirmək lazımdır. Uşaq daha tez yatmağa başlayacaq, çünki axşama doğru yuxululuq yaranacaq", — mütəxəssis izah edir.
Yenidən qurulmağa daha nə kömək edəcək?
Yatmazdan bir saat əvvəl qadjetlərdən imtina, yataq otağında parlaq işıq — pərdələri açın və ya yataq otağında parlaq işıq yandırın, həm də ofis ağ və ya mavimtıl işıqlandırma olması daha yaxşıdır. Gələcək üçün, ilin qaranlıq vaxtı üçün, yataq otağında işıqlandırmanı tədricən artıran işıq-zəngli saat almaq olar. "İşıq melatonin istehsalını azaldır. Tutaq ki, uşağı saat yeddidə qaldırmalısınız, gəlin və 6:30-da işığı yandırın", — həkim dəqiqləşdirir.
Həftə sonları günortaya qədər yatmayın
Sabah 15 sentyabrdırsa və uşaq hələ də rejimə girməyibsə, nə etməli? "Əgər uşaq son günə qədər saat 11-12-yə qədər yatıbsa və indi saat yeddidə qalxmalıdırsa, aydındır ki, faktiki olaraq klassik sosial jetlag olacaq. Aydındır ki, bir neçə gün sonra yuxu defisiti toplanacaq (orqanizm axşam daha tez yatmağa dərhal yenidən qurulmayacaq, bu üç-dörd gün çəkəcək).
Dərslərin başlamasından sonra ilk həftə sonları yuxunu bərpa etməyə imkan verməmək çox vacibdir. Bundan sonra isə həftə sonları uşağın dərs günləri ilə müqayisədə maksimum iki saat gec qalxmasına nəzarət etmək. Bundan əlavə, çox sərt gün rejimi halında həkim daha çox maye içməyi, axşam ağır qidalardan və böyük həcmdə yeməkdən imtina etməyi (yüngül şam yeməyi) tövsiyə edir, çünki bağırsaq və mədə üçün də yenidən qurulmaq çətindir. Yeri gəlmişkən, dadlı səhər yeməyi də qalmaqalsız oyanmağa motivasiya edə bilər. Uşağın xüsusilə sevdiyi şeyləri alın, o zaman erkən qalxmalar sevimli yeməklərlə şirinləşəcək.
