Qlobal miqyasda "körpələrin ilk peyvəndi" kimi xarakterizə edilən ana südü və əmizdirmə, ana-körpə sağlamlığında mühüm yer tutur və ildə 500 mindən çox ölümün qarşısını alır.
Hər il 1-7 avqust tarixləri dünya miqyasında "Dünya Əmizdirmə Həftəsi" kimi qeyd olunur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Uşaqlara Yardım Fondunun (UNICEF) hər il dərc etdiyi "Qlobal Əmizdirmə Hesabat Kartı"na görə, BMT-nin 2030 Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin mühüm mövzuları arasında əmizdirmə əhəmiyyətli yer tutur. BMT bu çərçivədə 2030-cu ilə qədər dünya miqyasında 6 aydan kiçik körpələrin ən azı 60 faizinin yalnız ana südü ilə qidalanmasını hədəfləyir.
Yurd.Media xəbər verir ki, UNICEF-in məlumatlarına görə, hazırda dünya miqyasında 6 aydan kiçik körpələrin 48 faizi ana südü alır, bu da 2012-ci ildən bəri 10 faizlik artıma işarə edir. Digər tərəfdən, ana südü ilə qidalanmanın və əmizdirmənin artırılması çərçivəsində hökumətlər və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları bir çox siyasəti həyata keçirir. Bu çərçivədə tətbiq olunan siyasətlər arasında əmizdirməyə yönəlik fondların artırılması, ödənişli doğum məzuniyyəti və əmizdirmə məzuniyyətlərinin verilməsi, qadın doğum klinikalarında uğurlu əmizdirmə siyasətlərinin tətbiqi, mütəxəssis əmizdirmə məsləhətçiliyinin təmin edilməsi kimi maddələr yer alır.
Ana-körpə ölümlərinin qarşısının alınmasında əmizdirmənin əhəmiyyəti həmçinin Kanada mərkəzli "Nutrition International (Beynəlxalq Qidalanma)" adlı təşkilatın 2022-ci ildə dərc etdiyi "Əmizdirməmənin Bədəli" adlı hesabatındakı məlumatlar da UNICEF-ə mənbə olub. Bu hesabata görə, əmizdirmə həm ana-uşaq sağlamlığını əhəmiyyətli dərəcədə qoruyur, həm də qlobal iqtisadiyyatda 574 milyard dollarlıq itkinin qarşısını alır.
Dünya miqyasında körpə ölümlərinin ən geniş yayılmış səbəbi ishal və pnevmoniya kimi önə çıxır. Hesabatdakı məlumatlara görə, həyatının ilk 6 ayı ərzində ana südündən məhrum qalan körpələr bu xəstəliklərə daha meyilli olur. Ana südü sayəsində hər il 420 mindən çox körpənin ölümünün qarşısı alınır. Həmçinin ana südü hər il 4,6 milyon uşaq piylənməsinin də qarşısını alır. Əmizdirmə uşaqlıq, döş xərçəngi və Tip-2 diabet kimi xəstəliklərin qarşısını alaraq hər il 90 mindən çox qadının həyatını da xilas edir. Ana südü IQ balını 2,6 artırır. Həmçinin hesabatda uşaqların koqnitiv inkişafı ilə ana südü alması arasındakı əlaqəyə də diqqət çəkilir. Buna görə, kifayət qədər ana südü almaması uşaqların koqnitiv qabiliyyətlərinə və öyrənmə potensialına təsir edərkən daha az akademik uğur göstərmələrinə səbəb olur. Həmçinin ana südü uşaqların IQ səviyyəsinin 2,6 bal artmasını təmin edir.
